Hiệp định TRIPS có hiệu lực vào năm 1995 trong khuôn khổ Hiệp định Thành lập Tổ chức Thương mại Thế giới. TRIPS đã tổng hợp và xây dựng trên cơ sở các hiệp định quan trọng và mới nhất về sở hữu trí tuệ do Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) thực thi. Hiệp định TRIPS có vị thế độc nhất trong số các điều ước quốc tế về IPR bởi lẽ việc trở thành thành viên của WTO đồng nghĩa với việc tham gia “trọn gói” các hiệp ước. Nói cách khác, các quốc gia thành viên của WTO không được phép lựa chọn các hiệp ước mà phải tuân thủ tất cả các hiệp ước đa phương của WTO, bao gồm cả TRIPS.

Hiệp định TRIPS áp dụng các nguyên tắc cơ bản trong thương mại quốc tế đối với các quốc gia thành viên về sở hữu trí tuệ, trong đó có quy chế đối xử quốc gia và quy chế tối huệ quốc. TRIPS cũng đề ra các chuẩn mực tối thiểu về mức độ, phạm vi và việc sử dụng bảy hình thức sở hữu trí tuệ - quyền tác giả, nhãn hiệu, xuất xứ địa lý, thiết kế công nghiệp, bằng phát minh sáng chế, thiết kế bố trí mạch điện tử tích hợp và thông tin mật (bí mật thương mại). TRIPS cũng nêu cụ thể những hạn chế và ngoại lệ có thể chấp nhận nhằm hài hòa lợi ích sở hữu trí tuệ với lợi ích trong những lĩnh vực khác, chẳng hạn như sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế.

Khác với các Công ước về quyền sở hữu trí tuệ của WIPO, TRIPS dành một phần trọng tâm quan trọng vào việc quy định những nguyên tắc thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ mà tất cả các nước thành viên WTO phải tuân thủ.

Cụ thể, TRIPS buộc các quốc gia thành viên phải có cơ chế đảm bảo:

Giúp các chủ sở hữu quyến sở hữu trí tuệ được yêu cầu đền bù theo thủ tục dân sự (thông qua các nguyên tắc liên quan đến tòa án và thủ tục tố tụng trong các vụ việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ);

Khởi tố những người vi phạm quyền tác giả hoặc thương hiệu theo thủ tục tố tụng hình sự (tức là buộc các nước phải quy định tội hình sự đối với trường hợp vi phạm quyền tác giả hoặc thương hiệu);

Đảm bảo thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại biên giới (thông qua quy định buộc các nước phải có thủ tục để các chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ được yêu cầu cơ quan Hải quan không cho hàng hóa thông qua nếu có lý do nghi ngờ hàng hóa đó giả mạo thương hiệu hoặc quyền tác giả của mình).

Tầm quan trọng của Hiệp định TRIPS được thể hiện ở ba điểm:

Đây là hiệp định duy nhất đầu tiên thực sự mang tính quốc tế đã đưa ra các chuẩn mực tối thiểu về bảo hộ nhiều hình thức của sở hữu trí tuệ.

Đây là hiệp định quốc tế đầu tiên về sở hữu trí tuệ có những quy định cụ thể về trách nhiệm dân sự, hình sự và bảo vệ biên giới.

Đây là hiệp định quốc tế đầu tiên về sở hữu trí tuệ được áp dụng để giải quyết tranh chấp. Trên thực tế, TRIPS đặt nền tảng cho một hạ tầng cơ sở vững chắc và hiện đại trong lĩnh vực quyền sở hữu trí tuệ cho cộng đồng quốc tế.